Nowa regulacja organiczna Unii Europejskiej, która wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku, wprowadza istotne zmiany w zasadach dotyczących produkcji organicznej, mającej na celu zwiększenie integralności ekologicznej. Badanie przeprowadzone przez Instytut Badań Ekologicznych (FiBL) ujawnia, że małe gospodarstwa rolne zmuszone są do przystosowania się do nowych wymogów, a brak wsparcia może prowadzić do ich wykluczenia z europejskiego rynku ekologicznego.
Kluczowe zmiany w regulacji
Regulacja (UE) 2018/848 wprowadza nowe zasady dotyczące importu produktów ekologicznych z krajów trzecich. Od 1 stycznia 2025 roku, większość produktów z tych krajów, które nie są uznawane przez UE i Szwajcarię za równoważne, musi w pełni spełniać unijne normy. Audyty mające na celu weryfikację zgodności z nowymi zasadami dopiero się rozpoczęły, co oznacza, że wiele certyfikatów na rok 2024 pozostanie w ramach poprzedniego systemu „równoważności”.
Regulacja definiuje także nowe zasady certyfikacji małych rolników jako „grupy operatorów”, co dotknie około 1800-2000 grup producentów z około 1 miliona małych producentów w krajach trzecich, które obecnie dostarczają produkty na rynek europejski. Zmiany te wpłyną na szeroki wachlarz produktów ekologicznych, w tym kawę, kakao, ryż, przyprawy, banany, produkty kokosowe, suszone owoce oraz orzechy.
Szanse i wyzwania
Nowa regulacja niesie ze sobą zarówno szanse, jak i wyzwania. Choć wprowadzenie bardziej spójnych standardów może zwiększyć zaufanie konsumentów do oznaczenia ekologicznego, wiele małych gospodarstw zmaga się z trudnościami w dostosowaniu się do nowych wymogów. Badanie wskazuje na kluczowe problemy, takie jak:
- Zmiany organizacyjne: Około 70% aktualnie certyfikowanych grup producentów musi przejść przez reorganizację, aby sprostać nowym zasadom. Koszty prawne i finansowe mogą być zbyt wysokie dla wielu z nich.
- Dostępność na rynku: Wzrost kosztów i złożoność nowych regulacji mogą sprawić, że rynek organiczny w Europie stanie się nieosiągalny dla niektórych małych producentów.
- Zakłócenia w łańcuchu dostaw: W pierwszych latach wprowadzenia regulacji mogą wystąpić trudności w łańcuchach dostaw, co prowadzi do ograniczonej dostępności produktów.
Wzywanie do działania
Aby złagodzić te negatywne skutki, badanie zaleca współpracę pomiędzy decydentami, organizacjami rozwoju i rynkiem ekologicznym w celu wsparcia małych producentów. Rekomendacje obejmują:
- Wsparcie dla łańcuchów wartości: Europejscy dystrybutorzy powinni wspierać małe gospodarstwa poprzez szkolenia, informacje oraz dostosowane umowy.
- Szkolenia i usługi doradcze: Kluczowe jest zapewnienie dostosowanych szkoleń i wsparcia technicznego dla grup producentów, organów kontrolnych i lokalnych doradców.
- Wsparcie finansowe i prawne: Oferowanie dotacji lub wsparcia finansowego na pierwsze inwestycje oraz porady prawne może pomóc grupom producentów w dostosowywaniu się.
- Lepsza komunikacja regulacji: Opracowanie przystępnych materiałów szkoleniowych dotyczących regulacji ekologicznych w krajach trzecich oraz dostosowanie niektórych wymogów w trakcie procesu legislacyjnego.
Nowa regulacja UE stanowi ważny krok w kierunku zwiększenia wiarygodności standardów ekologicznych. Jednak jej wpływ na globalne społeczności małych producentów wymaga szczególnej uwagi oraz proaktywnych działań, aby zapewnić, że producenci z krajów rozwijających się będą mogli dalej uczestniczyć w europejskim rynku organicznym.
